Poniżej przedstawiamy najważniejsze postulaty TEA oraz Koalicji na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej.
1. Postulujemy uwzględnienie w diagnozie POWER wyzwań związanych z systemowymi brakami istniejącymi w systemie edukacji związanymi z niewystarczającą edukacją antydyskryminacyjną. Postulujemy przywrócenie wcześniejszych zapisów w projekcie POWER, w tym fragmentu:
„Ważnym aspektem w polityce na rzecz zwalczania dyskryminacji na rynku pracy jest edukacja, dlatego niezbędne jest wypracowanie systemowych rozwiązań na rzecz wysokiej jakości edukacji antydyskryminacyjnej i standardów edukacji w tym zakresie, a także działania edukacyjne silnie ukierunkowane na przeciwdziałanie poszczególnym rodzajom dyskryminacji”.
2. Postulujemy odniesienie zdiagnozowanym przez POWER problemów w edukacji wyższej, w zatrudnieniu oraz w obszarze ubóstwa, do ich systemowych przyczyn leżących w systemie edukacji i odnoszących się do jej początkowych etapów. Stoimy na stanowisku, iż należy wprowadzić zapisy o niestereotypowym nauczaniu dziewcząt i chłopców oraz celowym wzmacnianiu i włączaniu grup w najtrudniejszym położeniu (m.in. uczniów / uczennic z rodzin biednych, uczniów / uczennic z niepełnosprawnościami). Koniecznym rozwiąznaiem jest edukacja antydyskryminacyjna skierowana do całych społeczności szkolnych. Należy przywrócić obecne w poprzednich wersjach projektu Programu zapisy podkreślające wagę wzmacniania demokratycznej kultury szkoły oraz bezpośrednio wymienić kluczowe wartości takie jak odpowiedzialność, współpracę i równość.
3. Postulujemy uwzględnienie w diagnozie problemu niewystarczającego poziomu wsparcia dla uczniów / uczennic z rodzin ubogich, świadczonych w ramach systemu edukacji i związanych z wypełnianiem socjalnej funkcji szkoły. POWER powinien brać pod uwagę rolę szkoły, jako ważnej instytucji mogącej skutecznie wspierać dziewczęta oraz chłopców z rodzin ubogich, gwarantując im równe szanse edukacyjne.
4. Postulujemy uzupełnienie Listy Priorytetów POWER o Priorytet „Zwalczanie dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”, istniejący we wcześniejszej wersji POWER.
5. Cele oraz typy operacji powinny zostać uzupełnione o zapisy dotyczące następujących rozwiązań systemowych: a) wprowadzenie tematyki równego traktowania, wspierania różnorodności oraz niedyskryminacji, a także przeciwdziałania przemocy (w tym rówieśniczej) ze względu na płeć i motywowanej innymi uprzedzeniami do programów kształcenia nauczycieli, b) uruchomienie programów doskonalenia nauczycieli oraz materiałów metodycznych dla nauczycieli i pedagogów szkolnych, uwrażliwiających na problematykę równego traktowania, różnorodności i niedyskryminacji, a także przeciwdziałania przemocy (w tym rówieśniczej) ze względu na płeć i motywowanej innymi uprzedzeniami c) ewaluację obowiązujących podstaw programowych i programów nauczania w celu wyeliminowania treści powielających stereotypy i niezgodnych z zasadą równego traktowania, d) ewaluację systemu dopuszczania do użytku podręczników szkolnych w celu eliminacji treści powielających stereotypy i niezgodnych z zasadą równego traktowania, e) wdrożenie koniecznych zmian w celu wyeliminowania treści powielających stereotypy i niezgodnych z zasadą równego traktowania z podręczników szkolnych, zeszytów ćwiczeń i innych stosowanych w szkołach dodatkowych materiałów edukacyjnych, w tym ponownego objęcia zeszytów ćwiczeń i materiałów dodatkowych procedurą dopuszczania do użytku.
6. Podkreślamy, iż horyzontalnej zasadzie równości szans i zapobiegania dyskryminacji w POWER muszą towarzyszyć równoległe, zapisane w osobnych priorytetach działania specyficznie skierowane na osiąganie faktycznej równości szans i zapobiegania dyskryminacji. Bez włączenia w POWER priorytetów inwestycyjnych skierowanych tematycznie na przeciwdziałanie dyskryminacji, zgodnie z podejściem dual approach, zasada ta nie będzie mogła być w pełni i efektywnie realizowana. Wersja POWER z dn. 21.03.2013 zawierała takie priorytety, cele i działania, które w sposób nieuzasadniony zostały z bieżącej wersji usunięte. Rekomendujemy ich przywrócenie.
7. Stoimy na stanowisku, iż nieuzasadnione jest twierdzenie zawarte w obecnym tekście POWER, iż „realizacja opisywanej zasady na etapie przygotowywania programu została zapewniona m.in. poprzez włączenie w (…) proces konsultacji społecznych przedstawicieli zajmujących się problematyką niedyskryminacji, niepełnosprawności i równości płci”. Zwracamy uwagę, że samo włączenie w konsultacje nie gwarantuje realizacji zasady w POWER, dopiero uwzględnianie uwag może być realizacją takiej zasady. Włączenie w konsultacje wyżej wymienionych organizacji mogłoby mieć swój wymierny wpływ na kształt dokumentu, który zawierałby rozwiązania na rzecz równości szans i niedyskryminacji, gdyby opinie tych podmiotów były brane pod uwagę. Tymczasem w najnowszej wersji dokumentu (wersja 3.0) zapisy wspierające edukację antydyskryminacyjną, których utrzymanie i jeszcze dodatkowe wzmocnienie postulowały organizacje Koalicji i Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, zostały całkowicie usunięte. W tym kontekście stwierdzenie zapisane w aktualnej wersji dokumentu uznajemy za nieuprawnione.
Udział w konsultacjach społecznych POWER jest kolejnym etapem prowadzonych przez Koalicję na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej działań na rzecz lepszego wykorzystania środków EFS w latach 2014-2020 z perspektywy przeciwdziałania dyskryminacji i przemocy. Postulaty Koalicji zostały już wcześniej wsparte głosem prof. Ireny Lipowicz, Rzecznika Praw Obywatelskich.
Więcej na ten temat:
Powstanie Koalicji i jej działania od roku 2011 finansowane są ze środków Fundacji im. Stefana Batorego.
Koordynowanie prac Koalicji na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej wynika bezpośrednio z misji Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnego i jest działaniem stałym realizowanym przez nasze stowarzyszenie.