Skip to content

Ekspercki głos TEA w kampanii “Stop mowie nienawiści” Fundacji im. S. Batorego: “Mowa nienawiści w szkołach – formy i skutki”

 
Jakie są najpowszechniejsze obelgi i formy przemocy?
 
Uczniowie i uczennice mówią o „jeżdżeniu po kimś”, „gaszeniu”, „sprowadzaniu do parteru”, „darciu łacha”. Najczęstszym przezwiskiem przywoływanym przez młodzież jest słowo „pedał”. Jak wyjaśnia w rozmowie młodzież, tę homofobiczną obelgę stosuje się „na chłopaka, który dba o siebie, bo np. układa sobie grzywkę rano i chodzi w rurkach”. Młodzież mówi o stosowaniu wyzwisk typu: „murzyn”, „asfalt”, „cygan”, „czeczeny”. Nauczyciele i nauczycielki dodają do tej listy: „jehowców”, „żydów”, „żółtków”, „downów”, „biedaków”, „brudasów”, „rumunów”.
 
Nienawistne słowa rzadko kiedy operują w próżni. Mając swoje źródła w uprzedzeniach łączą się z innymi formami przemocy psychicznej i fizycznej: izolacją, poszturchiwaniem czy biciem. Mowa nienawiści narusza podstawowe bezpieczeństwo uczniów i uczennic. Bezpośrednio zagraża ich zdrowiu i życiu. Osobiste doświadczenia mowy nienawiści lub innych form dyskryminacji – gorszego, niesprawiedliwego traktowania – sprawiają, że szkoła zamiast miejsca nauki staje się polem walki o przetrwanie.
 
Skutki mowy nienawiści
 
Zapytani o skutki mowy nienawiści uczniowie i uczennice mówią o: „zamykaniu się”, „pogrążaniu”, „wyobcowaniu”, „smutku”, „płaczu”. Młodzież przyznaje: „chcesz się zabić czasami”. Nauczyciele i nauczycielki przywołują sytuacje „załamania” i prób samobójczych.
 
Warto pamiętać, że mowa nienawiści funkcjonująca w szkołach uderza nie tylko w pojedyncze ofiary. Inwektywy obecne w języku szkolnym wyraźnie zaznaczają wrogość i pogardę wobec społecznych mniejszości. Bez względu na to, jakiej grupy dotyczą i w kogo są wymierzone, umacniają społeczne hierarchie gorszości. W sytuacji, gdy nie spotyka się z wyraźnym sprzeciwem, mowa nienawiści znacząco obniża szanse na solidarny sprzeciw wobec wszelkich form dyskryminacji i przemocy. Umacnia uprzedzenia, przyzwyczaja do nienawiści i normalizuje agresję.
 
Autorka: Marta Rawłuszko, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej
 
Na podstawie: Dyskryminacja w szkole – obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Katarzyna Gawlicz, Paweł Rudnicki, Marcin Starnawski (red.). Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej. Warszawa 2015.
 
 
Zapraszamy do zapoznania się z kampanią "Stop mowie nienawiści" Fundacji im. S. Batorego. 
#stopmowienienawisci
 

Edukacja antydyskryminacyjna jest dziś potrzebna w Polsce tak jak nigdy dotąd.

Skip to content