Poniżej przedstawiamy pełną treść listu:
15 października 2015
List otwarty do szkół
My, niżej podpisani zwracamy się z apelem do wszystkich społeczności szkolnych, w tym przede wszystkim do tworzących je osób dorosłych: nauczycielek i nauczycieli, dyrekcji szkół oraz rodziców, o szczególną wrażliwość i uważność na sytuację dzieci cudzoziemskich oraz o wzmocnienie działań przeciwdziałających ksenofobii.
Trwającej obecnie debacie na temat uchodźców towarzyszą liczne przekazy umacniające niechęć wobec osób o narodowości i pochodzeniu innym niż polskie oraz o wyznaniu innym niż katolickie, w tym szczególnie wobec muzułmanów i muzułmanek. Przekazy te dotyczą najczęściej uchodźców przebywających aktualnie w innych krajach europejskich: w Grecji, we Włoszech, w Austrii, Serbii, Chorwacji czy na Węgrzech. Ich treść dotyka jednak z równą, jeśli nie z większą mocą, migrantki i migrantów, którzy mieszkają już w Polsce. W szkołach w Polsce uczy się obecnie ponad dziesięć tysięcy uczniów i uczennic, którzy nie są obywatelami naszego kraju, w tym kilkaset dzieci, które mają status uchodźcy lub się o niego ubiegają.
Uprzedzenia oraz nienawiść wobec uchodźców i imigrantów obecne w mediach, stwarzają realne ryzyko wzrostu prześladowań wobec uczniów i uczennic cudzoziemskich. Publiczne spory prowadzone przez dorosłych przekładają się na sytuację dzieci i młodzieży – gorszą atmosferę w szkole, zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa oraz komfortu nauki. Dzieci i młodzież słyszą na co dzień ksenofobiczne wypowiedzi, czytają nienawistne hasła na murach czy na wlepkach w komunikacji miejskiej. Młodzież w większym stopniu niż dorośli jest także narażona na kontakt z nienawistnymi komentarzami w internecie. Znacząca część tych przekazów obraża i poniża grupy, do których należą oni sami lub ich rówieśnicy. Pamiętajmy, że funkcjonowanie w klasie, w której pojawia się agresja czy wrogość wobec pojedynczych uczniów ma wpływ nie tylko na dzieci bezpośrednio doświadczające wykluczenia, ale również na ich kolegów i koleżanki. Bycie bezradnym i biernym świadkiem dyskryminacji lub przemocy nie pozostaje bez śladu. Jest doświadczeniem trudnym i stresującym. Brak reakcji dorosłych na dyskryminację i przemoc jest wyrazem przyzwolenia na krzywdę oraz potęguje w dzieciach strach i poczucie bezsilności.
Doceniając Państwa codzienną pracę na rzecz dobrych i bezpiecznych szkół, zwracamy się z apelem o szczególną uważność na sytuację dzieci cudzoziemskich, w tym uchodźczych, ich rodzin i bliskich oraz wszystkich tych, w których medialne kłótnie uderzają rykoszetem. W narastającej atmosferze niechęci i wrogości wobec osób o innym niż polskie pochodzeniu narodowym i etnicznym, podstawowe prawa do nauki, poszanowania godności i bezpieczeństwa są zagrożone. Apelujemy o reagowanie za każdym razem, kiedy są Państwo świadkami dyskryminacji, mowy nienawiści czy przemocy. Gorąco też zachęcamy do rozmów z uczniami i uczennicami oraz wspierania postawy szacunku i społecznej solidarności wobec różnych grup społecznych, w tym także wobec uchodźców i migrantów.
Zapraszamy do korzystania z materiałów i pomocy edukacyjnych na temat wielokulturowości, równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji, opracowanych przez organizacje pozarządowe. Często tworzyliśmy je wspólnie z Państwem, opierając się na Państwa doświadczeniach i wypracowanych przez Państwa rozwiązaniach. Nadszedł ważny czas, aby po nie sięgnąć i z nich korzystać – odważnie przeciwstawiać się nienawiści, przekazując odwagę cywilną do reagowania młodym osobom, z którymi pracujemy w szkołach. Niech edukacja i rzetelna wiedza staną się ważnym narzędziem budowania bezpiecznej i otwartej szkoły oraz świata wolnego od dyskryminacji i przemocy.
- Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej (TEA), Warszawa
- Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej, Warszawa
- Społeczny Monitor Edukacji, Warszawa
- Amnesty International, Warszawa
- ANTERIS Fundacja Pomocy Prawnej, Gdynia
- Chlebem i Solą, cała Polska
- Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa
- Centrum Żydowskie w Oświęcimiu, Oświęcim
- Fundacja Autonomia, Kraków
- Fundacja Dialog-Pheniben, Kraków
- Fundacja Dom Pokoju, Wrocław
- Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa
- Fundacja Feminoteka, Warszawa
- Fundacja HerStory, Lublin
- Fundacja im. Kazimierza Łyszczyńskiego, Warszawa
- Fundacja Klamra, Żywiec
- Fundacja na rzecz Centrum Wielokulturowego w Warszawie, Warszawa
- Fundacja na Rzecz Równości, Wrocław
- Fundacja na Rzecz Różnorodności Polistrefa, Kraków
- Fundacja Ocalenie, Warszawa
- Fundacja Pozytywnych Zmian, Bielsko-Biała
- Fundacja Przestrzeń Kobiet, Kraków
- Fundacja Równość.org.pl, Kraków
- Fundacja Różnosfera, Ożarów Mazowiecki
- Fundacja Szkoła bez Dyskryminacji, Wrocław
- Fundacja Trans-Fuzja, Warszawa
- Inicjatywa 8 Marca, Wrocław
- Instytut Podkarpacki, Krosno
- Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa
- Koalicja KARAT, Warszawa
- Koalicja Wrocław Wita Uchodźców, Wrocław
- Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa
- Porozumienie Kobiet 8 Marca, Warszawa
- Rita Baum, Wrocław
- SPUNK Fundacja Nowoczesnej Edukacji, Łódź
- Stowarzyszenie 9/12, Białystok
- Stowarzyszenie Ekspedycja w głąb kultury, Zabrze
- Stowarzyszenie Inicjatyw Kobiecych, Warszawa
- Stowarzyszenie INTERKULTURALNI.PL, Kraków
- Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa
- Stowarzyszenie Kofe(m)ina, Olsztyn
- Stowarzyszenie Kulturalno-Edukacyjno-Naukowe KEN, Warszawa
- Stowarzyszenie Młodych Dziennikarzy "Polis", koordynator Kampanii Rady Europy "Bez Nienawiści" w Polsce, Warszawa
- Stowarzyszenie na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Społecznego "Społeczeństwo FAIR", Kraków
- Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ”, Warszawa
- Stowarzyszenie Praktyków Kultury, Warszawa
- Stowarzyszenie Pro Humanum, Warszawa
- Stowarzyszenie Strefa Wenus z Milo, Kraków
- Strefa WolnoSłowa, Warszawa
Link – List otwarty do szkół z okazji Dnia Solidarności z Uchodźcami w wersji pdf