Biblioteka TEA

1. Poproś osoby uczestniczące, aby przyjrzały się dwóm mapom z materiałów dostępnych na stronie Worldmapper.org. Opowiedz o tym, co każda z nich przedstawia i dlaczego ich kształt jest inny niż mapa świata, którą zazwyczaj widujemy.

Pierwsza mapa: GNI 2018 – Worldmapper

Przedstawia dochód narodowy brutto (DNB), czyli wskaźnik ekonomiczny, który jest jednym z podstawowych w ocenie zasobności krajów na świecie, ich stopnia rozwoju ekonomicznego i możliwości w zakresie zapewniania potrzeb społeczeństw w przeliczeniu na zasoby finansowe.

Dochód narodowy brutto (DNB) to całkowita suma pieniędzy zarobionych przez ludzi i firmy danego kraju. Liczba ta obejmuje produkt krajowy brutto narodu plus dochód, który otrzymuje ze źródeł zagranicznych.

Najwyższy DNB w 2018 roku odnotowano dla USA, a następnie Chin, Japonii, Niemiec i Francji. Wielka Brytania, Indie, Włochy, Brazylia i Kanada uzupełniają pierwszą dziesiątkę. Pierwszym afrykańskim krajem jest Nigeria na 33.

Druga mapa: Multidimensional Poverty 2019 – Worldmapper

Globalny Wielowymiarowy Indeks Ubóstwa 2019 „dostarcza danych o wielu wymiarach ubóstwa, którego ludzie doświadczają na całym świecie w zróżnicowany sposób. Określa, jak ludzie są pozostawieni w tyle w trzech kluczowych wymiarach: zdrowie, edukacja i standard życia, obejmując 10 wskaźników. Osoby, które doświadczają deprywacji w co najmniej jednej trzeciej tych ważonych wskaźników, należą do kategorii wielowymiarowo ubogich”. (UNDP/OPHI, 2019)

„Wykorzystuje on mikrodane z badań gospodarstw domowych i – w przeciwieństwie do Indeksu Rozwoju Społecznego skorygowanego o nierówności – wszystkie wskaźniki potrzebne do skonstruowania miary muszą pochodzić z tego samego badania. Każda osoba w danym gospodarstwie domowym jest klasyfikowana jako uboga lub nieuboga w zależności od ważonej liczby deprywacji, których doświadcza jej gospodarstwo domowe, a tym samym ona sama. Dane te są następnie agregowane w krajową miarę ubóstwa”. (UNDP, 2019)

Raport zestawia dane ze 101 krajów o łącznej populacji 5,7 mld, czyli 76% światowej. Według raportu, 1,3 miliarda ludzi w tych krajach żyło w wielowymiarowym ubóstwie.

Dlaczego te mapy są inne? Worldmapper tworzy mapy zwane kartogramami, gdzie terytoria na każdej mapie są zmieniane w zależności od przedmiotu zainteresowania. Widzimy, więc gdzie problem, który dyskutujemy jest bardziej nasilony, a gdzie mniej (15 min).

2. Po przyjrzeniu się obydwu mapom poproś grupę o zastanowienie się, czego dotyczą te dwie mapy. Jeśli będzie to dla Was pomocne, zapisz te hasła na tablicy interaktywnej w formie chmury lub przy większych grupach użyj aplikacji Menti (10 min).

W przypadku aplikacji Menti po zalogowaniu masz kilka darmowych slajdów, które możesz ustawić, np. jako chmurę odpowiedzi. Wtedy podajesz grupie link i kod do wpisania, a hasła pojawiają się w formie chmury w czasie rzeczywistym na Twoim ekranie, który możesz udostępnić.

Następnie pokaż grupie zestaw pytań inspirowanych tymi mapami i poproś o zagłosowanie na pytania, które są dla nich najbardziej interesujące do rozmowy (10 min).

Lista pytań:

1. Co to znaczy być biednym albo bogatym?
2. Czy bieda lub bogactwo zależy od miejsca, w którym mieszkamy/ żyjemy?
3. Jak dane statystyczne wpływają na nasze życie?
4. Od czego zależy bycie biednym czy bogatym?
5. Jak kraj/ społeczeństwo/ człowiek mogą zmienić swoje miejsce na tych mapach?
6. Dlaczego świat dzielimy w ten sposób?
7. Gdzie przebiega linia podziału pomiędzy biedą i bogactwem?

Jak głosować online?

Jeśli planujesz głosowanie, to przygotuj na interaktywnej tablicy spisane pytania powyżej, najlepiej na oddzielnych karteczkach (elektroniczne post-ity). Do głosowania możesz dać każdej osobie jeden z kształtów wypełnionych kolorem. Jeśli chcesz, żeby głosowanie było anonimowe, to daj grupie identyczne kształty do głosowania (np. kółka wypełnione takim samym kolorem) i poproś o ich przesuwanie w tym samym momencie. W aplikacjach takich jak Mural czy Miro dostępna jest opcja głosowania, którą możesz użyć. W tym ćwiczeniu zależy nam, żeby każda osoba głosowała na jedno pytanie, bo to sprawi, że zostanie przydzielona do grupy i będzie w niej kontynuowała rozmowę. W innych momentach warto zastanowić się, czy nie zastosować możliwości oddania kilku głosów, żeby zmienić nieco zwyczajową dynamikę.

3. Podziel grupę na mniejsze podgrupy według wyboru pytań. Umieść każdą grupę w oddzielnym pokoju, używając do tego funkcji w aplikacji Zoom lub Teams.

Zadaniem dla każdej z grup będzie odpowiedź na dwie kwestie, a następnie wrócenie na forum z podsumowaniem (20 min).

1. Dlaczego wybraliście to pytanie? Co was w nim zainteresowało?
2. Odpowiedzcie na pytanie, ale nie próbujcie dojść do jednej odpowiedzi za wszelką cenę. Eksplorujcie, szukajcie różnych możliwości, podawajcie przykłady. Jeśli brakuje wam danych lubi wiedzy, korzystajcie z informacji dostępnych w internecie.

4. Zaproś grupy na forum i poproś każdą z nich do zreferowania treści, dając ok. 4–5 minut na grupę w zależności od liczby osób uczestniczących (20 min).

5. Po wysłuchaniu wszystkich zaproś ponownie grupy do pokoi i poproś o sformułowanie ich własnych pytań na podstawie tej pracy (oraz obejrzanych map) do dalszej eksploracji i dyskusji (10 min).

6. Na końcu aktywności odczytaj wszystkie zaproponowane pytania. Jeśli jest potrzeba, poproś o doprecyzowanie lub pokaż, które z nich są ze sobą zbieżne. (5 min).